Bisiklet sporuna gönül verdiyseniz ve bisikletinizin üzerinde çok uzun zaman geçirmeyi planlıyorsanız, bisikletinizi seçmek ciddi bir iştir
Bu yazıyı okuduğunuza göre bu spora yeni başlamaya karar verdiğinizi ve daha önce bu amaçla bir bisiklet almadığınızı kabul ediyorum. Vücut ve zihin sağlığınızı en iyi seviyelere taşımak için ilk adımı atmış bulunuyorsunuz.
İlk önce bisiklete nasıl bir yolda binmek istediğinize karar vermeniz gerekli. Çünkü bisikletler üç ana gruba ayrılırlar ve bisiklete hangi şartlarda bineceğimiz, seçimimiz için çok önemlidir.
- Dağ Bisikleti(MTB)
- Yol Bisikleti
- Şehir/Tur Bisikleti
Bu bisiklet türleri de kendi içinde alt gruplara ayrılırlar ve bu alt gruplara ileride tek tek değineceğiz.
Dağ Bisikletleri:
Görsel olarak etkili olmalarından ve kullanıcıların trafiksiz, doğayla iç içe bir tur yapmak isteklerinden dolayı genellikle bisiklet sporuna bu tür bisikletlerle başlangıç yapılır. Gerçekten çok büyük eğlence vaat eder bu bisikletler. Orman içi yollar birçok hoş sürpriz gizler içinde.
Sincaplar, tavşanlar, kuşlar, çiçekler bunların en başında gelir. Ama yol üzerinde karşımıza çıkan sahipsiz dut, incir, erik, böğürtlen, kuşburnu vb. meyve ağaçlarının bize sunduğu enerji dolu lezzet porsiyonlarının yerini hiçbir şey tutamaz. Dağ bisikletleri kendi içinde kadro tipi ve malzemelerine göre birkaç gruba ayrılırlar;
Hardtail (Tek Amortisörlü Dağ Bisikleti)
En yaygın olan dağ bisikleti türüdür. Arkada amortisörü olmaması sebebiyle bu ismi almıştır. Sadece ön maşada olan amortisörlerin gerektiğinde kitlenebilir olması yokuşları çıkarken pedallara uygulanan gücün lastiklere aktarılmasını sağlar. Aksi takdirde bu zorlu çıkışlarda gücün bir kısmı amortisörler tarafından emilir. Bu kilit mekanizması amortisörün üzerinden yapılabildiği gibi daha üst modellerde gidonun üzerine yerleştirilmiş kablolu bir kumanda ile de yapılabilir.
Yol bisikletlerindeki kadar öncelikli olmasa da tek amortisörlü dağ bisikletlerinde de hafiflik önemlidir
Çıkılacak dik yokuşlarda bu özellik size kendisini hatırlatacaktır. Bunu sağlayacak birçok özellik olmakla birlikte hem hafif hem sağlam olmanın ciddi bir finansal karşılığı olması kaçınılmazdır. Yaylı yerine havalı amortisörler, alüminyum yerine karbon kadrolar hafif ama pahalı alternatiflerdir.
Ayrıca ıslak ve çamurlu parkurlarda gidilecekse disk frenler iyi alternatifler olacaktır
Doğrusu asfalt dışı yollarda çamurla ne zaman karşılaşacağımız hiç belli olmaz. Disk frenlere verilecek ilave bütçe arazide yüzünüzü güldürecektir. Lastikler ebat ve desenlerini seçmek de hafife alınmayacak bir iştir.
Bu bisiklet grubunda üç farklı lastik ebat tercihi vardır. 26”, 27,5” ve 29”. Önceleri bu seçenekler 26” ve 29” olarak iki seçenekti geçtiğimiz yıllarda ara ölçü olan ve her iki ölçününde avantajlarını barındıran 27,5” seçeneği eklendi. Ve son yıllarda 26” üretimi tamamen durdu.
Fakat piyasada eski tarihli stoklarda halen bulunabilir. Lastik ebadının önemi nedir derseniz; daha küçük çaplı bir lastikle yokuşları daha rahat çıkabilir ve gerektiğinde bisikletinizi daha çabuk ivmelendirirsiniz. Fakat iş düz yolda hızınızı arttırmaya geldiğinde büyük çaplı lastikle çıkabileceğiniz üst hızlar daha yüksek olacaktır.
Peki bu seçimimizde neden önemli?
Parkurunuza ulaşmak için asfalt üzerinde yol alacaksanız veya ben her zaman arazide değil bir o kadar da asfaltta bineceğim diye düşünüyorsanız o zaman 29” sizin için daha uygun olacak ve asfaltta daha yüksek hızlara ulaşabileceksiniz. Ama arazide dik bir yokuşu çıkarken 27,5” lastikli arkadaşınız yanınızdan geçip gidebilir.
Full Süspansiyon/ Down Hill (Çift Amortisörlü Dağ Bisikleti)
Tek Amortisörlü (Hardtail) dağ bisikletlerinden farklı olarak kadronun arka bölümünde de bir amortisör bulunur. Bu ilave amortisör sayesinde hızlı inişlerde arka lastiğe gelen darbeler emilir ve kadroya daha az aktarılır. Bu da engebeli, zorlu inişlerde sürücünün bisiklet hakimiyetini korumasını sağlar. İnişlerde sağladığı bu büyük avantajın yanı sıra ağırlaşan gövdesi ve pedala uygulanan gücü emen arka amortisörü sebebiyle çıkışlarda iyi değildir.
Full Süspansiyon dağ bisikletleri Hardtail lere göre daha pahalı tercihlerdir. Bu durumda giriş seviyesi bir full süspansiyon almak yerine üst seviye bir hardtail alınabilir.
Hardtail ve Full Süspansiyon Karşılaştırması:
Komponentler : Aynı bütçeyle Hardtailde daha iyi komponentler alınabilir.
Ağırlık : Bütçeyi göz ardı edecek olursak pazardaki en hafif hardtail yine pazardaki en hafif full süspansiyondan genellikle 1 kilo kadar daha hafiftir. Bu ağırlık farkı hardtail lehine olarak %15-20 lere kadar varabilir. Bu da özellikle yokuş çıkışlarda çok önemli bir unsur olarak kendini hissettirecektir.
Tırmanış : Rotamızda tırmanışlar varsa hafifliğiyle hardtail yüzümüzü güldürecektir. Fakat bu tırmanışlarda yol şartları çok bozuksa arka lastiğin zemine temasını sağlayan arka süspansiyon sayesinde full süspansiyon bisikletler tekrar rekabetçi olmaya başlayabilir. Bazen hafiflik kadar yüzeye tutunmak da önemli olabilir. Ama hafif, tırmanışa daha uygun geometriye sahip ve pedala verilen gücü zemine aktaran hardtailler tırmanış için çok daha uygundurlar.
İniş : Nihayet tırmanışı bitirip ve inişe geldiysek şimdi artık bütün avantajlar full süspansiyondan yana. Tamamen inişe uygun geometri oturma pozisyonumuzu çok etkili bir hale getirir. Öndeki amortisörlere ilave arka amortisör parkurdaki taşlar, büyük kayalar, ağaç kökleri vb. engellerin üstesinden gelir.
Fat Bike
Bisiklet dünyasına son yıllarda giriş yapan bu yakışıklının kullanım alanları karlı yollar ve kum zeminlerdir. Diğer dağ bisikleti tiplerinden farklı olarak oldukça kalın lastiklere sahiptirler. Bu kalın lastiklere çok daha düşük basınçta hava basarak çok daha iyi bir yüzey sürtünme direnci sağlayabiliriz.
Buda bize diğer bisikletlerle sürüşün neredeyse imkansız olduğu karlı, buzlu ve kumlu zeminlerde sürüş imkanı verir. Tabi geniş lastikleri ve buna uygun kadro ölçüleri sebebiyle oldukça ağır olduklarını eklemekte fayda olacaktır. Çok yaygın bir kullanımları olmamasına rağmen eğlence arayanlar için hoş bir alternatif olabilir.
Sevgili bisiklet severler bir sonraki yazımızda yol bisikleti çeşitleri ve seçiminde dikkat edilmesi gerekenler üzerinde duracağız. Tekrar görüşmek üzere, iyi pedallar…